Op dit moment wordt de spraakmakende strafzaak tegen Willem Holleeder gevoerd in de rechtbank Amsterdam. Een belangrijke speler in deze zaak is getuige ‘Q5’, een anonieme getuige. In Nederland wordt steeds vaker en in verschillende mate door het openbaar ministerie gebruik gemaakt van anonieme getuigen. Dit varieert van het anonimiseren van processen-verbaal van getuigenverhoren tot het daadwerkelijk vermommen van getuigen tijdens de zitting. Anonieme getuigen kunnen een belemmering voor de verdediging van de verdachte vormen, omdat zij niet altijd even kritisch beoordeeld kunnen worden. Daarom zijn er door onder andere het Europees Hof voor de Rechten van de Mens beperkingen gesteld aan het gebruik van anonieme getuigen in het strafproces. In zijn strafzaak heeft Holleeder verzocht om bekendmaking van diens identiteit. De rechtbank heeft dit verzoek afgewezen. Kan een getuige in een strafzaak altijd verzekerd blijven van anonimiteit? Neen.

 

Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is het uitgangspunt dat verdachten de gelegenheid moeten krijgen om getuigen te ondervragen. De belangen van de verdachte moeten hierbij afgewogen worden tegen het belang van de getuige om anoniem te blijven. De rechter moet toetsen en motiveren of het inderdaad noodzakelijk is dat een getuige anoniem blijft. Daarnaast moeten compensaties aan de verdachte geboden worden wanneer een getuige anoniem blijft; denk bijvoorbeeld aan het schriftelijk ondervragen van de getuigen. Tot slot mag een veroordeling van een verdachte niet uitsluitend of in beslissende mate gebaseerd zijn op een anonieme getuigenverklaring. Het is in dit soort zaken voor het openbaar ministerie dus van nog groter belang dat er voldoende steunbewijs is.

 

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft al meerdere malen geoordeeld dat de Nederlandse staat te ver ging bij het gebruik van anonieme getuigen. Het is dan ook zeker niet overbodig om een goed juridisch onderbouwd verweer te voeren bij het gebruik van anonieme getuigen.

 

Heeft u een vragen over een lopende strafzaak of het gebruik van getuigen in het strafproces? Kom dan eens langs op ons spreekuur of neem vrijblijvend contact met ons op.